Ćwiczymy sprawność palców i dłoni

10 września 2023 Gabriela Mocek

Co sprzyja rozwojowi motoryki małej?

Proponowane poniżej ćwiczenia powinny przybierać formę zabawy, która daje radość dziecku i jest chętnie przez nie podejmowana.

Rysowanie i malowanie
Jest wiele rodzajów „kredek”: najzwyklejsze drewniane, akwarelowe (rysunek nimi namalowany można rozmyć pędzlem umoczonym w wodzie), tłuste pastele (zwane też kredkami świecowymi) i suche pastele, ale też węgiel, ołówek czy kreda tablicowa. Każdy z tych materiałów zostawia inną linię na papierze i wymaga innego nacisku oraz pracy ręki. Można też kupić kredki w różnych kształtach – nie tylko okrągłych, czy o klasycznym, sześciokątnym przekroju, ale też takich trójkątnych, czy nawet w kształcie kamyków, bloczków, stożków – ich zadaniem jest wymuszanie takiego układu ręki, który wzmacnia mięśnie i poprawia precyzję ruchów. Rysować warto na różnym materiale – nie tylko papierze, ale też asfalcie, kamieniu, czy tekturze. Podobnie rozwijające jest malowanie, tu warto zwrócić uwagę na to, że malować mnożna zarówno płaskie powierzchnie, jak i przedmioty przestrzenne. Do nakładania farb można używać pędzli, ale też palców, gąbki, kawałków szmatki, folii, a nawet kwiatów i pokrojonych warzyw.

Wycinanki, wydzieranki, naklejanki…
To fantastyczna okazja do tego, aby dziecko stworzyło niepowtarzalną pracę, ćwicząc przy tym motorykę małą – wystarczy tylko dostarczyć mu odpowiednie materiały: nożyczki (odpowiednie dla dziecka leworęcznego), papier (kolorowy, szary, bibułę, tekturę falistą) i klej.

Lepienie
Zabawy masami lubią wszystkie dzieci – począwszy od ciastoliny, którą można wyciskać przez specjalne maszynki czy kształtować przy pomocy foremek, przez masę solną (sól, mąka w równych proporcjach połączone z wodą), glinę, plastelinę i modelinę, po najróżniejsze inne masy – gotowe (takie jak pucholina, piaskolina, piankolina) jak i przygotowywane w domu (liczne przepisy można znaleźć w internecie).

Nawlekanie
Początkowo należy dziecku zaproponować odpowiednio duże klocki, ale w miarę, jak jego sprawność rośnie, nawlekać można też korale, makaron, guziki. Można również przewlekać sznurówkę przez oczka kanwy do haftowania lub dziurki durszlaka, a wreszcie przejść do szycia – początkowo z użyciem grubej, plastikowe igły, później takiej zwykłej. Pierwsze ćwiczenia w nawlekaniu prowadzą także do tego, że dziecko umie sobie zasznurować i zawiązać buty,

Chwytanie
Małe dzieci chętnie sortują, a to także sprzyja rozwojowi precyzji ruchów. Sortować można guziki, małe pompony, plastikowe liczmany, klocki, monety, kamyki. Można to robić palcami, doskonaląc chwyt opuszkowy, ale także „szczypcami” (takimi kuchennymi do ogórków, sałaty czy zaparzania herbaty), jak i klamerkami do bielizny (ich ściśnięcie jest początkowo dla dziecka dość trudne).

Przesypywanie i przelewanie
To czynności zdecydowanie niedoceniane, a niezwykle istotne w życiu codziennym: umiejętność przelewania z dzbanuszka, ale też szklanki, butelki, słoika, korzystanie z lejka i transfer wody z jednego pojemnika do drugiego za pomocą kawałka gąbeczki, kroplomierza czy strzykawki. Także przesypywanie mąki, soli, kaszy, grochu czy fasoli za pomocą różnych kuchennych naczyń jest mile widziane przez dzieci, które w ten sposób ćwiczą koordynację ruchów.

Grafomotoryka i pisanie
Dopiero wówczas, gdy dziecko jest na to gotowe – nie tylko fizycznie, ale też psychicznie, można przystąpić do ćwiczeń grafomotorycznych i powinien być to ostatni (a nie pierwszy) etap przygotowujący do nauki pisania. Jeżeli sprawiają one dziecku trudności i podejmuje się ono takich zadań niechętnie, warto wrócić do ćwiczeń wcześniejszych i form zabawowych. Początkowo dziecko powinno pracować krótko (siedzenie przy stoliku jest dla niego trudne do wytrzymania), a ćwiczenia muszą być jak najbardziej urozmaicone, aby dziecka nie zniechęcić do nich.

Naukę pisania ułatwiają takie ćwiczenia: